ارز دیجیتال چیست؟ ۰ تا ۱۰۰ آشنایی با رمزارز

ارز دیجیتال یا رمزارز دنیای این روزها را دچار دگرگونی و تغییرات اساسی کرده است. با وجود تورم، دیگر به پول کاغذی (فیات) اعتمادی نیست و با چاپ بی‌اندازه، هر روز به مرگ ارزهای فیات نزدیک‌تر می‌شویم. با انقلاب بیت کوین و در پی آن ارزهای دیجیتال، باید خود را برای جایگزینی ارزهای دیجیتال به جای پول های امروزی آماده کنیم.

ارز دیجیتال یا کریپتوکارنسی در واقع پول دیجیتال است که بر روی یک بلاکچین وجود دارد. بلاکچین جایی است که هر تراکنش توسط رایانه ها یا گره هایی که از ارز دیجیتال استفاده می‌کنند، تایید و ایمن میشود. مفهوم رمزارز برای اولین بار در سال ۱۹۹۸ توسط وی دای مطرح شد که در مورد شکل جدیدی از پول و استفاده از رمزنگاری برای معامله، به جای پول کاغذی، صحبت کرد.

رمزارز چیست؟

رمز ارز، شکل دیجیتالی ارز است که از رمزنگاری برای ایمن سازی فرآیندهای مربوط به تولید واحدها، انجام معاملات و تائید مبادله مالکیت ارز استفاده میکند. ارزهای کاغذی به عنوان ارز “فیات” شناخته میشوند که توسط یک نهاد دولتی تنظیم و تولید می‌شود. برای مثال، دلار آمریکا یا پوند انگلستان ارز فیات هستند.

در مقابل، ارز دیجیتال توسط هیچ مقام دولتی، تولید و چاپ نمی‌شود. معمولا توسط یک مرجع واحد مدیریت نمی‌شود، بلکه در یک رویکرد دسته جمعی یا اجماع توزیع شده کار میکند.

رمزارز از ترکیب دو کلمه «رمزنگاری» و «ارز» ساخته شده است. در قلب همه ارزهای دیجیتال یک الگوریتم رمزنگاری با رمزگذاری پیچیده است. ارز دیجیتال با حل بخشی از یک الگوریتم هش رمزنگاری در یک زنجیره طولانی ایجاد می‌شود.

یک واحد فیزیکی مثل یک سکه یا یک دلار نیست، بلکه یک محاسبات ریاضی است. یک دفتر کل غیرمتمرکز و توزیع شده (بلاکچین) تمامی تراکنش‌های ارز دیجیتال را در سراسر جهان نظارت می‌کند.

کریپتوکارنسی چیست؟

رمزنگاری یا کریپتوکارنسی یک سیستم پرداخت دیجیتال است. این سیستم برای انجام و تائید تراکنش، هیچ نیازی به بانک ندارد. در واقع این یک سیستم همتا به همتا است که به هر کسی، در هر مکانی امکان ارسال و دریافت وجه را میدهد.

به جای جابه جایی فیزیکی پول، داده‌ها به یک پایگاه داده آنلاین داده میشود. وقتی ارز دیجیتالی را انتقال میدهید، تراکنش در یک دفتر کل ثبت میشود. همچنین برای نگهداری ارزهای دیجیتال باید از کیف پول های دیجیتال استفاده کنید.

علت نام‌گذاری کریپتوکارنسی این است که ارزهای دیجیتال از رمزگذاری برای تائید تراکنش‌ها استفاده میکنند. این یعنی کدنویسی پیشرفته در ذخیره‌سازی و انتقال داده های ارزهای دیجیتال بین کیف پول‌ها و به دفتر کل عمومی نقش به سزایی دارد.

هدف از رمزگذاری ایجاد امنیت و ایمنی بیشتر است. اولین ارز رمزنگاری شده بیت کوین است که در سال ۲۰۰۹ راه‌اندازی شد و تا به امروز شناخته شده‌ترین ارز دیجیتال است.

انواع ارز دیجیتال

ارز دیجیتال نیز همانند ارزهای فیات که انواع مختلفی دارند، از مدل های مختلفی ساخته شده است. در حالی که بیت کوین اولین و شناخته‌شده ترین ارز دیجیتال است؛ اما ارزهای دیجیتال دیگری نیز در طول سال ها ظهور کرده‌اند. مثل اتریوم و دوج کوین که در سطح اینترنت بسیار محبوب هستند. ارزهای دیجیتال به دسته بندی های مختلفی تقسیم میشوند.

دسته استیبل کوین ها برای تبدیل ارزهای دیجیتال به دلار و یا خرید ارز دیجیتال با دلار کاربرد دارند. از این دسته کوین‌ها به دلیل ماهیت برابری با ارزش دلار می‌توان برای معاملات خود استفاده کرد. از استیبل‌کوین‌های مهم باید به USDT – USDC – DAI و BUSD اشاره نمود.

ارزهای صرافی دسته‌ای از ارزها هستند که با استفاده از آن‌ها می‌توانید در صرافی با تخفیف کارمزد معاملات خود را انجام دهید. در این دسته چند ارز مطرح وجود دارد که برای صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز است. مثل: BNB – LEO – CRO – DYDX

توکن‌های DeFi، NFT، ورزشی، متاورسی، میم و… نیز وجود دارد. این دسته‌بندی‌ها بر اساس شاخص‌های مختلفی مثل فرمول یا کد، کاربرد یا مورد استفاده، و عملکرد آن ارز دیجیتال تقسیم می‌شوند.

میم‌کوین چیست؟

دسته بسیار معروف و پر طرفدار میم کوین‌ها ارزهایی هستند که در گذشته به عنوان شت کوین شناخته می‌شدند، اما الان در دسته میم کوین‌ها قرار می‌گیرند. این دسته از ارزهای دیجیتال قابلیت همه‌گیری بین کامونیتی ارزهای دیجیتال را دارند.

همان طور که طی سال های اخیر دو ارز مطرح این دسته بندی، یعنی شیبا و دوج کوین با اقبال عمومی مواجه شدند.

شت کوین چیست؟

اما شت کوین در واقع ارزهای دیجیتالی هستند که ماهیتی ندارند و به مرور زمان یا از بین رفته و یا ارزش خود را از دست داده‌اند. این دسته کوین ها راه خود را از میم کوین ها جدا کرده و در سراشیبی سقوط هستند.

مزایا و معایب ارزهای دیجیتال

ارزهای دیجیتال مثل هر دارایی دیگری از مزایا و معایب خاص خود پیروی می‌کنند. در ادامه این مقاله به مزایا و معایب ارزهای دیجیتال می‌پردازیم:

مزایای ارز دیجیتال چیست؟

ارزهای دیجیتال را می‌توان بدون بانک، کارگزار یا دولت بخرید و بفروشید. آن‌ها این امکان را دارا هستند که کارمزدها را دور بزنید و حریم خصوصی بیشتری داشته باشید. قیمت بیت‌کوین سر به فلک کشیده است و برخی از سرمایه‌گذاران معتقدند که بیت‌کوین مثل طلا به یک عنصر ثابت در سرمایه‌گذاری تبدیل خواهد شد.

مهم‌ترین مزیت ارزهای دیجیتال این است که دولت‌ها و حکومت‌ها نقشی در تولید آن ندارند. بنابراین آن‌ها را نمی‌توان بیش از حد چاپ کرد و با چاپ بیش از حد عاملی برای تورم شد.

معایب ارز دیجیتال چیست؟

ارزهای دیجیتال نوعی سرمایه‌گذاری سوداگرانه است و دارای نوسانات شدید قیمت است که همیشه با ریسک زیادی همراه است.

فقدان مقررات توسط یک مقام مرکزی، آینده کریپتو را بسیار نامشخص کرده است. چین و روسیه ارزهای دیجیتال را ممنوع کردند؛ احتمال ممنوعیت در آمریکا وجود دارد. اما در نهایت ارزهای دیجیتال در حال رشد هستند و این ممنوعیت‌ها می‌تواند به پایان برسد و باعث همه گیری آن‌ها شود.

برای نگهداری ارز دیجیتال، باید به یک کیف پول اعتماد کنید. کیف پول‌ها با خطراتی مثل فراموش کردن رمز عبور مواجه هستند. حتی خطر هک شدن در انواع کیف پول ها وجود دارد.

بلاکچین چیست؟

بلاکچین فناوری زیربنایی است که برای ایجاد ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود. پول سنتی توسط دولت‌ها چاپ و توسط بانک‌ها مدیریت میشوند. ارز دیجیتال بدون دخالت این عوامل ایجاد می‌شوند.

آنها به جای تکیه بر سیستم حسابداری یک بانک خاص، این اطلاعات را در بلاکچین یا «دفتر کل توزیع‌شده» ذخیره می‌کنند. این دفتر کل، تمام مانده حساب‌ها و تراکنش‌های یک ارز دیجیتال خاص را ثبت می‌کند. در حالی که دفتر کل عمومی است، و تقلب کردن سیستم را با ایجاد مخفیانه سکه‌های جدید برای هر کسی دشوار می‌کند.

هنگامی که تراکنش‌های جدید اتفاق می‌افتد، گره‌هایی که سیستم را نظارت می‌کنند، برای تائید، ثبت و اطلاعات را در یک ورودی دفتر جدید به نام «بلاک» ذخیره می کنند. به هر بلوک یک شناسه منحصر به فرد داده می‌شود که به آن هش می‌گویند. بلوک‌های جدید در فواصل زمانی معین به زنجیره بلوک‌های گذشته اضافه می‌شوند.

هر شخص یک کلید عمومی و خصوصی دریافت می‌کند. کلید عمومی آدرسی است که آن را برای دریافت ارز دیجیتال با دیگران اشتراک گذاشته می‌شود. کلید خصوصی فقط برای شما است و برای اثبات این‌که شما صاحب ارز دیجیتال هستید به کار می‌رود.

اثبات کار چیست؟

اثبات کار در واقع راهی برای اضافه کردن تراکنش‌های جدید به بلاکچین برای ایجاد توکن است. بیت‌کوین از این الگوریتم استفاده می‌کند. در واقع رایانه‌های متصل به شبکه (گره‌ها) با حل مسائل پیچیده ریاضی رمزنگاری، تراکنش ها را تأیید و ثبت می کنند.

برای تشویق هر چه بیشتر رایانه‌های قدرتمند برای پیوستن به شبکه و ایمن‌تر کردن تراکنش‌ها، سیستم برای تلاش‌ آن‌‎ها با توکن‌های استخراج شده پاداش می‌دهد. این فرآیند تأیید و ثبت تراکنش در ازای پاداش دریافتی را ماینینگ می‌گویند.

اثبات کار، قدرت محاسباتی زیاد و مقدار زیادی برق مصرف می‌کند. این باعث انتقاداتی مبنی بر این که بیت‌کوین دوستدار محیط زیست نیست، شده است. در نتیجه، برخی از ارزهای دیجیتال جدید از روشی متفاوت برای تأیید و ثبت تراکنش‌ها در بلاکچین استفاده می‌کنند. این به عنوان اثبات سهام نامیده میشود.

اثبات سهام چیست؟

اثبات سهام، مثل اثبات کار، راهی برای اضافه کردن تراکنش‌های جدید به بلاکچین برای ایجاد توکن است. این سیستم به کسانی که به دنبال ایجاد توکن های دیجیتال جدید هستند، نیاز دارد تا توکن های خود را به عنوان سهام در شبکه واریز کنند. در ازای قرار دادن توکن های خود، این رایانه ها فرصتی برای تائید یک تراکنش جدید دارند که تا به بلاکچین اضافه شود و پاداش کسب کند.

اما اگر اعتبار سنج ها، یک تراکنش جعلی را امضا کنند؛ بخشی از سهام خود را از دست میدهند. بیت کوین بر اساس اثبات کار اجرا میشود، اما رمزارزهای جدیدتر، مثل کاردانو، بر روی اثبات سهام اجرا میشوند. اتریوم نیز در حال گذار از اثبات کار به سمت اثبات سهام است.

چگونه ارز دیجیتال بخریم؟

خرید ارز دیجیتال به آسانی امکان پذیر است. در ادامه به نحوه خرید ارز دیجیتال می‌پردازیم:

ابتدا باید یک صرافی مطمئن را انتخاب کنید. صرافی ها امکان مبادلات ارزهای دیجیتال متفاوت، ذخیره‌سازی کیف پول، گزینه های حساب با بهره و… را ارائه میدهند. هنگام مقایسه پلتفرم های مختلف ارزهای دیجیتال، هزینه هایی که دریافت می کنند، ویژگی های امنیتی، گزینه های ذخیره‌سازی و میزان برداشت آنها را در نظر بگیرید. از Binance.com به عنوان بهترین صرافی ارز دیجیتال در جهان نام برده میشود.

وقتی که صرافی خود را انتخاب کردید، نوبت به تامین منابع مالی برای مبادله میرسد. بیشترصرافی های رمزنگاری امکان استفاده از ارزهای فیات مثل دلار آمریکا، پوند انگلیس یا یورو را با استفاده از کارت های نقدی یا اعتباری به شما میدهند. فاکتور مهمی که باید آن را در نظر گرفت، هزینه معاملات است. کارمزدها بسته به روش پرداخت و پلتفرم متفاوت خواهد بود.

پس از تامین بودجه میتوانید از طریق وب سایت یا پلتفرم موبایل صرافی سفارش خود را ثبت کنید. به این ترتیب خرید شما انجام میشود.

کیف پول ارز دیجیتال

وقتی ارز دیجیتال خود را خرید کردید، باید آن را با خیال راحت ذخیره کنید تا از هک یا سرقت آن محافظت کنید. ارزهای رمزنگاری شده در کیف پول‌های رمزنگاری شده ذخیره می‌شوند که دستگاه‌های فیزیکی یا نرم‌افزار آنلاینی هستند که برای ذخیره کلیدهای خصوصی ارزهای دیجیتال شما به صورت امن استفاده می‌شوند.

برخی از صرافی ها خدمات کیف پول ارائه میکنند و ذخیره سازی مستقیم از طریق صرافی را برای شما آسان می کنند. با این حال، همه صرافی ها به طور خودکار خدمات کیف پول را برای شما ارائه نمی دهند.

دو نوع کیف پول سخت افزاری و کیف پول نرم افزاری برای نگهداری ارز دیجیتال وجود دارد.

کیف پول نرم افزاری: کیف پول‌های داغ یا نرم افزاری امکان ذخیره سازی ارزهای دیجیتال را فراهم می‌کنند. آن‌ها از نرم افزار آنلاین برای محافظت از کلیدهای خصوصی دارایی‌های شما استفاده می‌کنند. از بهترین کیف پول‌های نرم افزاری می‌توان به تراست ولت، اگزودوس و متامسک اشاره نمود.

کیف پول سخت افزاری: برخلاف کیف پول‌های داغ، کیف پول‌های سرد برای ذخیره ایمن کلیدهای خصوصی شما به دستگاه‌های الکترونیکی آفلاین متکی هستند. از بهترین کیف پول‌های سخت افزاری به ترزور و لجر میتوان اشاره نمود.

نحوه استخراج ارز دیجیتال

استخراج ارز دیجیتال شامل فرآیند حل مسائل پیچیده ریاضی برای ثبت و تائید موفقیت آمیز تراکنش‌ها و افزودن آن‌ها به بلاکچین است. استخراج برای ارزهای دیجیتال مختلف، متفاوت است. اما برای بیت‌کوین، ماینرهای موفق یک «پاداش بلوک» یا تعداد ثابتی بیت‌کوین جدید دریافت می‌کنند.

یک بلوک برابر با ۶.۲۵ بیت‌کوین است، اما پاداش‌ها پس از هر ۲۱۰۰۰۰ بلاک، یا حدود ۴ سال یک بار، به عنوان بخشی از طراحی بیت‌کوین برای اطمینان از ایجاد حداکثر ۲۱ میلیون بیت‌کوین، نصف می‌شود.

توانایی ضرب کوین به ارزش هزاران دلار وسوسه انگیز است، اما استخراج کریپتو آن‌‎قدرها هم که به نظر می‌رسد، آسان نیست. با وجود دسترسی به ابزارهایی مثل سرویس جدید استخراج مستقیم به مصرف کننده، ماینرهای فردی در مقابل شرکت‌های بزرگ هستند که قادر به استخراج همزمان با هزاران ماشین تخصصی هستند.

این امر باعث می‌شود ماینرهای خانگی هزینه‌های سخت‌افزاری و برق بالایی داشته باشند و فرصت کمتری برای استخراج بیت‌کوین داشته باشند.

آیا ارزهای دیجیتال قانونی هستند؟

ارزهای دیجیتال توسط هیچ نهاد دولتی یا خصوصی پشتیبانی نمی‌شوند. اما ارزهای فیات قدرت خود را از دولت می‌گیرند. به عنوان مثال، هر اسکناس دلاری توسط فدرال رزرو پشتیبانی می‌شود.

بنابراین، اثبات وضعیت حقوقی ارزهای دیجیتال در حوزه‌های قضایی مختلف مالی در سراسر جهان دشوار است. این که ارزهای دیجیتال تا حد زیادی خارج از اکثر زیرساخت‌های مالی موجود عمل کرده‌اند، کمکی نمی‌کند. وضعیت قانونی ارزهای رمزپایه پیامدهایی برای استفاده از آن‌ها در معاملات روزانه دارد.

از دسامبر ۲۰۲۱، السالوادور تنها کشوری در جهان بود که بیت‌کوین را به عنوان ارز قانونی برای تراکنش‌های پولی مجاز کرد. در سایر نقاط جهان، مقررات ارزهای دیجیتال بسته به حوزه قضایی متفاوت است.

قانون خدمات پرداخت ژاپن بیت‌کوین را به عنوان دارایی قانونی تعریف می‌کند. چین مبادلات ارزهای دیجیتال و استخراج در مرزهای خود را ممنوع کرده است. هند نیز در ماه دسامبر در حال تدوین چارچوبی برای ارزهای دیجیتال است. اما ارزهای دیجیتال در اتحادیه اروپا قانونی هستند.

در ایالات متحده، بزرگترین و پیچیده‌ترین بازار مالی در جهان، مشتقات ارز دیجیتال مثل معاملات آتی بیت‌کوین در بورس کالای شیکاگو موجود است.

تفاوت کوین و توکن در چیست؟

وقتی به واحدهای ارز دیجیتال اشاره می‌کنیم، یکبار از «کوین» و بار دیگر از «توکن» استفاده می‌کنیم؛ اما آن‌ها متفاوت هستند. کوین ارز اصلی یک بلاکچین است. به عنوان مثال، اتر، کوین بلاکچین اتریوم است.

کوین‌های رمزنگاری شامل بیت‌کوین، ریپل، اتریوم، دوج کوین، نئو و… هستند. اما توکن‌ها بر روی بلاکچین دیگری ساخته می‌شوند. برای مثال، Enjin Coin، SAND، MANA و… بر روی بلاکچین اتریوم ساخته شده‌اند.

یکی از تفاوت‌های مهم بین کوین ها و توکن ها این است که برای کارمزد تراکنش‌های توکن‌ها باید از کوین اصلی آن بلاکچین استفاده کنیم. یعنی اگر قصد انتقال توکن سندباکس را دارید، باید هزینه تراکنش را با کوین اتر پرداخت کنید.

سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال

امروزه ارزهای دیجیتال مورد توجه موسسات مالی بزرگ قرار گرفته و برخی به عنوان یک فرصت سرمایه‌گذاری خوب به آن نگاه می‌کنند. در روزهای اولیه بیت‌کوین، بسیاری امیدوار بودند که این ارز دیجیتال می‌تواند برای خرید اقلام روزمره مثل پیتزا استفاده شود. در سال ۲۰۱۰، لازلو هانیچ پیتزای ۴۱ دلاری از پاپا جانز را با ۱۰۰۰۰ بیت‌کوین خرید. در سال ۲۰۲۱، این مقدار بیت‌کوین بیش از ۳۸۰ میلیون دلار ارزش داشت.

تسلا و سایر شرکت‌های بزرگ در سال‌های اخیر ایده پذیرش بیت‌کوین را به بازی گرفته‌اند. با این وجود برندهای بزرگ تمایل دارند برای مدت طولانی به این مفهوم پایبند باشند.

بی ثباتی ذاتی در ارزش بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال، استفاده از آن‌ها را برای استفاده روزمره چالش برانگیز کرده است. در سال ۲۰۲۱، دولت السالوادور اولین کشوری بود که بیت‌کوین را به عنوان ارز رسمی پذیرفت. به این ترتیب، شهروندان می‌توانند از بیت‌کوین برای پرداخت مالیات و سایر خدمات دولتی استفاده کنند.

مالیات ارزهای دیجیتال

در ابتدای پیدایش ارزهای دیجیتال، دولت‌های جهانی سیاست‌های فعالی برای نحوه مالیات بر ارزهای دیجیتال نداشتند. با افزایش ارزش ارزهای دیجیتال، دولت‌ها متوجه شدند که درآمدهای مالیاتی زیادی وجود دارد که باید جمع آوری شود.

برای اولین بار در سال ۲۰۱۴ در ایالات متحده، سرویس درآمد داخلی (IRS) راهنمایی‌هایی را در مورد نحوه استفاده از ارزهای دیجیتال برای اهداف مالیاتی ارائه کرد. IRS ارز دیجیتال را به عنوان پول قانونی در نظر نمیگیرد؛

بلکه به عنوان دارایی، قابل مالیات است. به عنوان بخشی از قانون سرمایه‌گذاری زیرساختی و مشاغل، کنگره ایالات متحده موظف است تا کارگزاران معاملات ارزهای دیجیتال را به IRS گزارش دهند، مثل همان روشی که سایر سهام و معاملات مالی گزارش می‌شود.

به هر حال قوانین مربوط به مالیات در کشورهای مختلف متفاوت است؛ اما به دلیل نوظهور بودن این فناوری هنوز بیشتر کشورها از سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال مالیاتی دریافت نمی‌کنند.

آینده ارزهای دیجیتال

ارز دیجیتال این پتانسیل را دارد که جایگزین پوپولیستی برای انحصار سیستم بانکی در بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری باشد. این می‌تواند بیش از یک میلیون فرد بدون بانک را وارد اقتصاد جهانی کند.

دولت‌ها، بانک‌ها و خانه‌های سرمایه‌گذاری در حال تحقیق برای رشد ارزهای دیجیتال هستند. برخی کریپتو را به عنوان یک تهدید می‌شناسند، در حالی که برخی دیگر آن را یک فناوری در کنار ابزارهای مالی مرسوم می‌دانند. برخی کشورها مردم را به استفاده از کریپتو تشویق می‌کنند، در حالی که برخی دیگر از آن جلوگیری می‌کنند. اما هیچ انسانی در تاریخ جلوی پیشرفت فناوری را نمی‌تواند، بگیرد.

جمع بندی ارز دیجیتال

ارز دیجیتال یک وسیله مبادله دیجیتال، رمزگذاری شده و غیرمتمرکز است. برخلاف دلار آمریکا یا یورو، هیچ مرجع مرکزی وجود ندارد که ارزش یک ارز دیجیتال را مدیریت و حفظ کند. در عوض، این وظایف به طور گسترده در بین کاربران یک ارز دیجیتال از طریق اینترنت توزیع شده است. از رمزنگاری برای خرید کالاها و دریافت خدمات معمولی استفاده می‌شود. ارز دیجیتال یک کلاس دارایی جدید و هیجان‌انگیز است و بیشتر مردم همانند سایر دارایی‌ها، مثل سهام و فلزات در ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری می‌کنند. اما خرید هر ارزی مناسب نیست. برای درک نحوه عملکرد کامل هر سیستم باید درباره آن تحقیق کنید.

سوالات متداول