طرح هرمی یا طرح پیرامید چیست؟ – انواع طرح Pyramid
طرح پیرامید یا طرح هرمی یک سرمایه گذاری غیر معقول و ناپایدار است. در حقیقت کلمه سرمایه گذاری برای دسیسهٔ هرمی یک اشتباه محض است، زیرا این طرح و عموما طرحهای این چنینی چیزی جز کلاهبرداری نیستند.
طرح پیرامید چیست؟
در این طرح ها با وعده بازدهی بالا، سرمایه گذاران را جذب میکنند. تنها سرمایه گذارانی میتوانند بازدهی بدست آوردند که جزو اولین ها باشند؛ هرچه این لایه به سمت پایین میرود درصد بازدهی کمتر میشود تا جایی که دیگر کسی جذب سیستم نشود. سود سرمایه گذاری هر لایه از لایه بعدی دریافت میشود؛ زمانی که دیگر لایه جدیدی نباشد، هرم فرو خواهد ریخت.
طرح هرمی چگونه کار می کند؟
اگر به ساختار این طرح ها دقت کنید به صورت لایه به لایه هستند؛ همین امر باعث شده تا آنها را طرح هرمی یا دسیسه هرمی بنامیم. بدین گونه که یک عضو اصلی در راس هرم و به تدریج در جهت پایین گسترده میشود، زیرا افراد هر سطح توسط افراد سطح قبل وارد سیستم میشوند.
اگر بیشتر دقت کنید متوجه خواهید شده که تاکید در شرکتهای هرمی بر جذب اعضای جدید است. به ندرت فروش هر محصول یا خدماتی در واقع مد نظر سیاستهای شرکت است. هیچ منبع درآمد قابل شناسایی دیگری به جز درآمدی که از سوی افراد استخدام شده به دست میآید، وجود ندارد.
با توجه به شرایط حاکم در سیستم افرادی که زمان و انرژی زیادی برای جذب اشخاص دیگر صرف میکنند، میتوانند پول خوبی از افراد در لایه زیرین خود بدست آورند؛ با این حال بالاخره فرآیند جذب روزی به پایان خواهد رسید و در آن زمان فقط افراد بالای هرم هستند که با انبوهی ار سرمایه کنار خواهند کشید و لایههای زیرین هستند که ضررهای زیادی را متحمل میشوند. در نهایت به مثال سایت ویکیپدیا در زیر دقت نمایید:
پیشرفت تصاعدی ناپایدار یک طرح هرمی کلاسیک که در آن هر عضو ملزم به استخدام شش نفر جدید است. ۲.۲ میلیارد نفر در لایه ۱۲ باید ۱۳.۱ میلیارد نفر بیشتر را برای لایه سیزدهم استخدام کنند، تا این طرح ادامه یابد، اما این تعداد، از جمعیت جهان بیشتر است!
انواع طرح های هرمی
عموما تمام طرح های پیرامد یا هرمی به سه بخش زیر تقسیم بندی می شوند:
- بازاریابی چند سطحی
- ایمیل های زنجیره ای
- طرح های پانزی
- طرح هرمی بازاریابی چند سطحی
اول از هر چیزی لازم است بدانیم که بازاریابی چند سطحی (MLM) نوعی برنامه تجاری قانونی است. این کسب و کار شامل فروش کالا یا خدمات توسط توزیع کنندگان است. آنها از فروش محصولات یا خدمات دستمزد دریافت می کنند؛ همچنین میتوانند از فروش دیگر توزیع کنندگانی که خود استخدام کرده اند و افرادی که آنها استخدام میکنند درآمد داشته باشند. به نوعی از فروش آنها پورسانت دریافت میکند.
البته بسیاری از شرکت های هرمی هستند که به دلیل شباهت این برنامه با روش آنها، از این برنامه سواستفاده کرده و به عنوان پوششی برای خود استفاده میکنند و سرمایه داران را فریب می دهند.
- ایمیل های زنجیره ای
گرچه این روش خیلی قدیمی است اما همچنان ممکن است که با آن رو به رو شوید. ایمیل های گسترده ای برای همه افراد ارسال میشود و دریافت کنندگان ساده لوح را متقاعد میکنند که برای اسامی موجود در ایمیل پولی را واریز کنند و در آخر از گیرنده خواسته می شود که یکی از اسامی موجود را پاک کند و خود را در آن قرار دهد. سپس ایمیل را برای هرکسی که می شناسد ارسال کند به این امید که پولی هم برای او واریز شود.
- طرح های پانزی
در طرح های پانزی در قدم اول سرمایه گذارانی جذب می شوند. به آنها وعده بازدهی بالا با ریسک کم در کوتاه ترین زمان ممکن داده میشود. سود سرمایه گذاران از طریق جذب سرمایهگذار جدید به دست می آید؛ تا زمانی که افراد جدیدی جذب می شوند همه چیز به ظاهر خوب است، به محض جذب نشدن افراد جدید این طرح از بین خواهد رفت.
مشاور سرمایهگذاری، برنارد مادوف که مسلماً بدنامترین هنرمند طرح های پانزی است، به دلیل اجرای یک طرح چند میلیارد دلاری پانزی به ۱۵۰ سال زندان محکوم شد.
چگونه یک طرح پیرامید از بین میرود؟
همانطور که تا به اینجای مقاله مطالعه نمودید چرخه حیات این طرح ها تماما بستگی به وجود سرمایهگذار جدید دارد، هرچه پایه های این هرم به رشد خود ادامه دهند میتوان گفت این طرح همچنان باقیست.
غیرممکن است که طرح های هرمی برای مدت طولانی سرپا باشند. همیشه مردم و اشخاصی که در سطوح پایین این هرم ها قرار دارند سرمایه خود را از دست خواهند داد. تنها افرادی که ممکن است در این طرح سودی ببرند افرادی هستند که در راس هرم قرار دارند.
طرح هرمی در کدام کشورها غیرقانونی است؟
همانطور که در بالا گفتیم، طرحهای هرمی در بسیاری از کشورها غیرقانونی اعلام شده است. از جمله این کشورها میتوان به استرالیا، اتریش، بلژیک، بحرین، برزیل، کانادا، چین، دانمارک، فرانسه، آلمان، هند، ایران، ایتالیا، ژاپن، مالزی، مکزیک، هلند، نیوزیلند، نروژ، اسپانیا، ترکیه، آمریکا اشاره کرد