کاربرد بلاکچین در امور مالی

کاربرد بلاکچین در امور مالی یکی از کاربردهایی است که امور مالی و بانکی را متحول می‌کند. بلاکچین به عنوان اینترنت جدید مورد استقبال قرار گرفته است و در حال ایجاد تحول برای مشاغل در چندین بخش، به ویژه برای خدمات مالی است. کاربرد بلاکچین در امور مالی مزایای گسترده‌ای دارد. تمرکززدایی، قابلیت اطمینان، ساده‌سازی، شفافیت، قابلیت ردیابی، صرفه‌جویی در هزینه، کاهش فضای خطا، تراکنش‌های سریع‌تر و بهبود کیفیت داده‌ها، تنها بخشی از کاربرد بلاکچین در امور مالی محسوب می‌شود. در این مقاله تلاش کرده‌ایم تا نگاهی به روش‌های خاصی بیندازیم که بلاکچین می‌تواند امور مالی را متحول کند.

کاربرد بلاکچین در امور مالی

بلاکچین روندهای رادیکال و نوآورانه‌ای را معرفی کرد که تاثیر قابل توجهی بر تقریبا همه صنایع از جمله امور مالی، مدیریت زنجیره تامین و مراقبت‌های بهداشتی تحمیل کرد. حدود دو تا سه سال پیش، استارت آپ‌های بلاکچین در معرض دید عموم قرار گرفتند. اکنون، هر شرکت مدرن به دنبال فرصت‌هایی با فناوری بلاکچین است.

بلاکچین اساسا یک فناوری دفتر کل غیرمتمرکز است که به عنوان دفتر کل توزیع شده عمل می‌کند. در سال ۲۰۰۹ توانست توجه جریان اصلی را به خود جلب کند. بنابراین، مفروضات رایج استفاده از بلاکچین را تنها در امور مالی پیشنهاد می‌کند. ویژگی‌های بلاکچین همچنین نشان‌دهنده پتانسیل آن برای تاثیر عمیق بر امور مالی است. با گسترش کاربردهای بلاکچین در صنایع مختلف، بررسی کاربرد بلاکچین در امور مالی در آینده مهم است.

بلاکچین چیست؟

فناوری‌ای که از اکوسیستم بیت کوین پشتیبانی می‌کند؛ بلاکچین است که توجه امور مالی را برانگیخته است. صنعتی که هر روز شاهد میلیون‌ها تراکنش به ارزش تریلیون‌ها دلار است. اکنون شروع به آزمایش با بلاکچین کرده است تا ببیند چگونه می‌توان از مفهوم «دفتر کل غیرمتمرکز همه تراکنش‌ها در سراسر شبکه» برای تغییر سیستم مالی جهانی استفاده کرد. بلاکچین می‌تواند به طور همزمان روی میلیون‌ها دستگاه در سراسر یک شبکه اجرا شود. بلاکچین از قراردادهای هوشمند برای خودکارسازی ضبط و اجرای تراکنش‌ها استفاده می‌کند و این امکان را دارد که هزینه‌های پردازش را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

اصول اساسی زیربنای بلاکچین

دفتر کل غیرمتمرکز: بلاکچین یک دفتر کل دیجیتال است که در آن هر تراکنش به طور همزمان در تمام گره‌ها به عنوان یک “بلوک” جدید به روز می‌شود. این به شرکت کنندگان اجازه می‌دهد تا به اطلاعات یکسان در سراسر زنجیره توزیع دسترسی داشته باشند.

اعتبارسنجی اجماع: برای این‌که هر تراکنش به بلاکچین اضافه شود، باید تحت یک فرآیند اعتبارسنجی توافق شده قرار گیرد. این به شرکت کنندگان اجازه می‌دهد تا حتی در غیاب یک مرجع مرکزی به معاملات خود اعتماد کنند.

تغییرناپذیر و ضد دستکاری: فقط تراکنش‌های تایید شده به زنجیره اضافه می‌شوند. تراکنش‌هایی که پس از ثبت در بلاکچین برگشت ناپذیر و تغییرناپذیر هستند. بنابراین، برای کسی غیرممکن است که داده‌ها را بدون به جا گذاشتن شواهدی دال بر آن دستکاری کند.

احراز هویت کاربر با امنیت رمزنگاری: برای هر کاربری که به بلاکچین دسترسی دارد دو کلید رمزنگاری خصوصی و عمومی صادر می‌شود. کلید خصوصی برای دسترسی “نوشتن” استفاده می‌شود؛ در حالی که فقط کلید عمومی در معرض گره‌های دیگر قرار می‌گیرد تا به تایید جزئیات درخواست کننده کمک کند. این امنیت رمزنگاری دسترسی کاربر، هک شدن هویت‌ها و به خطر افتادن داده‌ها را تقریبا غیرممکن می‌کند.

قراردادهای هوشمند: تراکنش‌های بلاکچین از طریق قراردادهای هوشمند برنامه‌ریزی می‌شوند که تمامی قوانین تجاری و نظارتی را که باید اجرا شوند، کدگذاری می‌کنند. بنابراین تراکنش‌های بین گره‌ها می‌توانند پس از برآورده شدن تمام شرایط آغاز شوند. برای مثال، دریافت مجموعه‌ای از اسناد مورد نیاز که تاییدکننده پذیرش شرایط اعتبار است، می‌تواند باعث آزاد شدن وام به مشتری شود.

مزایای بلاکچین در امور مالی

هر بلوک جدیدی که برای یک تراکنش ایجاد می‌شود، برای ایجاد یک «دفتر کل دیجیتال» در زنجیره گنجانده می‌شود. دفتر کل بلاکچین مزایای عمیقی را نسبت به دفتر کل دیجیتال معمولی معرفی کرده است، در نتیجه دامنه استفاده از بلاکچین در امور مالی را ارتقا می‌دهد. مزایای مهم بلاکچین در ادامه مقاله آورده شده است:

عدم تمرکز

فناوری بلاکچین توزیع یک دفتر کل دیجیتال را در گره‌های مختلف امکان‌پذیر می‌کند. در نتیجه، نیازی به شخص ثالث منفرد برای پردازش و ذخیره داده‌های تراکنش نیست. بنابراین، استفاده از بلاکچین در عملکرد مالی می‌تواند از احتمال هک داده‌های تراکنش به دلیل عدم وجود یک منبع مرکزی برای ذخیره داده‌های تراکنش با یک سیستم امنیتی منحصر به فرد جلوگیری کند. فناوری بلاکچین نیز قدرت کنترلی واسطه‌ها را بر تراکنش‌های مالی حذف می‌کند. در نتیجه، برنامه‌های بلاکچین در امور مالی می‌توانند دسترسی بهتر و مقرون به صرفه بودن را تضمین کنند.

تغییرناپذیری

مهم‌ترین جزئیات در مورد بلاکچین که پاسخی به کاربرد بلاکچین در امور مالی چیست؛ ارائه می‌دهد تغییرناپذیری است. وقتی که بلاک‌ها را نوشتید و آن‌ها را به بلاکچین اضافه کردید، هیچ تغییری در آن‌ها وجود ندارد. تغییرناپذیری طیف گسترده‌ای از مزایای عظیم را با پیاده‌سازی در معاملات تجاری منظم فراهم می‌کند. اساسا دفتر کل بلاکچین می‌تواند به عنوان منابع اطلاعاتی قابل اعتماد عمل کند.

امنیت

در میان بسیاری از عواملی که تقاضا برای پیاده‌سازی بلاکچین در بانک‌داری را تقویت می‌کند، امنیت با فناوری بلاکچین تمایز است. بلاکچین از رمزگذاری برای امنیت دفتر تراکنش‌های خود استفاده می‌کند. در نتیجه، تنها افرادی با یک کد کلید خاص می‌توانند به داده‌ها دسترسی داشته باشند. علاوه بر این، تراکنش‌های بلاکچین غیرمتمرکز و همتا به همتا هستند و در نتیجه سطوح بالایی از امنیت را تضمین می‌کنند.

تاثیر بلاکچین بر امور مالی

با مزایایی که بلاکچین ارائه می‌دهد، می‌تواند تاثیر زیادی بر صنعت خدمات مالی داشته باشد. در ادامه مقاله تاثیر بلاکچین در امور مالی را بررسی می‌کنیم:

• بلاکچین می‌تواند فرآیند پرداخت را کارآمدتر کند. بسیاری از بلاکچین‌ها می‌توانند تراکنش‌ها را در چند ثانیه با هزینه‌های ۰.۰۱ دلار یا کمتر تسویه کنند و برای شرکت‌های مالی و مشتریان درگیر صرفه‌جویی کنند.
• می‌تواند به موسسات مالی کمک کند تا در معاملات بین‌المللی صرفه‌جویی کنند. پیش‌بینی می‌شود که استقرار بلاکچین تا پایان سال ۲۰۳۰ باعث صرفه‌جویی ۲۷ میلیارد دلاری بانک‌ها در تراکنش‌های فرامرزی شود.
• از آن‌جایی که بلاکچین‌ها یک رکورد توزیع شده و غیرقابل تغییر از تراکنش‌ها ارائه می‌کنند؛ موسسات مالی می‌توانند از آن‌ها برای نگهداری سوابق و گزارش به آژانس‌های نظارتی استفاده کنند.
• تسویه معاملات سریع‌تر ارائه شده توسط فناوری بلاکچین می‌تواند انواع مختلف خدمات مالی را بهبود بخشد. وام دهندگان می‌توانند سریع‌تر وام‌ها را تامین کنند، فروشندگان زودتر پرداخت‌ها را دریافت خواهند کرد و بورس‌ها می‌توانند خرید و فروش اوراق بهادار را تقریبا بلافاصله تسویه کنند.

شرکت های مالی که از بلاکچین استفاده می کنند

فناوری بلاکچین به سرعت در امور مالی پذیرفته شده است. ده‌ها شرکت مالی وجود دارند. از شرکت‌های کوچک‌تر تا بزرگ‌ترین نام‌های صنعت که در سهام بلاکچین سرمایه‌گذاری می‌کنند و یا استفاده از بلاکچین را ترویج می‌کنند. در ادامه مقاله چند شرکت مطرح که از بلاکچین در امور مالی استفاده می‌کنند را بررسی می‌کنیم:

VISA: یکی از بزرگ‌ترین پردازشگرهای پرداخت در جهان است و همچنین یکی از اولین شرکت‌های مالی بزرگی بود که فناوری بلاکچین را پذیرفت. در این‌جا نحوه استفاده و توسعه ویزا آمده است:

• در سال ۲۰۱۵، ویزا بخشی از سرمایه‌گذاری ۳۰ میلیون دلاری در Chain.com را انجام داد و توسعه‌دهنده بلاکچین بود.
• در سال ۲۰۱۷، Visa B2B Connect را راه‌اندازی کرد که از بلاکچین برای پرداخت‌های تجاری بین‌المللی استفاده می‌کند.
• این شرکت با صرافی‌ها و پلتفرم‌های ارزهای دیجیتال برای راه‌اندازی کارت‌های نقدی و اعتباری ارزهای دیجیتال همکاری کرده است.
• ویزا اولین شبکه پرداخت بزرگی بود که در مارس ۲۰۲۱ تراکنش‌ها را با ارزهای دیجیتال تسویه کرد.

Barclays PLC: یک بانک چند ملیتی است که تحقیقات گسترده‌ای در زمینه فناوری بلاکچین در امور مالی انجام داده است. این شرکت استفاده از قراردادهای هوشمند را برای تجارت مشتقات آزمایش کرده است. اگر بورس‌ها شروع به استفاده از قراردادهای هوشمند برای مشتقه کنند، می‌توانند زمان تنظیم این قراردادها را کاهش دهند.

این بانک همچنین در سال ۲۰۱۸ یک درخواست ثبت اختراع برای استفاده از بلاکچین در ساده‌سازی فرآیند KYC ارائه کرد. همراه با سایر بانک‌های بزرگ، بارکلیز سرمایه‌گذار در Fnality است، پروژه‌ای برای ایجاد نسخه‌های ارز دیجیتال دلار آمریکا و چندین ارز اصلی دیگر. هدف آن استفاده از فناوری بلاکچین برای تراکنش‌های سریع‌تر و ارزان‌تر است.

American Express: یک شبکه پرداخت و یک موسسه مالی است که کارت‌های اعتباری و شارژ، بانک‌داری و وام ارائه می‌دهد. در سال‌های اخیر، روی ادغام بلاکچین در برنامه محبوب جوایز عضویت خود کار کرده است. امریکن اکسپرس با همکاری شرکت Hyperledger، بلاکچین داخلی خود را ساخت که با Boxed، یک پلتفرم آنلاین تحویل مواد غذایی، آزمایش کرد.

پردازش پرداخت در بلاکچین

یکی از جذاب‌ترین کاربردهای بلاکچین در فین‌تک، توانایی آن در پردازش پرداخت‌ها به صورت آنی و به‌گونه‌ای است که از یکپارچگی داده‌ها محافظت می‌کند. از آن‌جا که اساس DLT دور زدن موسسات متمرکز است؛ انتقال پول از همتا به همتا به سادگی فشار دادن دکمه «ارسال» روی تلفن است. پس از راه‌اندازی، گره‌های بلاکچین کار می‌کنند تا به اتفاق آرا پرداخت را در یک لحظه بپذیرند یا رد کنند.

در زمانی که بانک تراکنش را پردازش می‌کند، نیازی به پول نقد نیست تا روزها در بلاتکلیفی بماند، و همچنین هزینه‌های گزافی بر آن سنگینی نمی‌کند. با انجام انتقال پول با بلاکچین، هم مشتریان و هم بانک‌ها می‌توانند مقدار بی سابقه‌ای در زمان و پول صرفه‌جویی کنند. ارزهای مبتنی بر بلاکچین نیز جهانی هستند؛ یعنی که هیچ نرخ مبادله، کارمزد انتقال بین‌المللی یا قوانین گیج کننده کشور به کشور که انتقال رمزارزها را ممنوع می‌کند، وجود ندارد. در ادامه چهار نمونه از شرکت‌هایی که از بلاکچین برای تغییر صنعت پرداخت استفاده می‌کنند، آورده شده است:

Ripple: یکی از شناخته‌شده‌ترین سیستم‌های پرداخت مبتنی بر بلاکچین است. این فناوری به بانک‌ها، شرکت‌ها و صرافی‌های ارز دیجیتال اجازه می‌دهد، بدون نیاز به پردازشگر شخص ثالث، پول را مستقیما منتقل کنند. ریپل با ادغام‌های شخصی‌شده، توانایی پیگیری پرداخت‌ها و حذف واسطه‌ها، انتقال کارآمد پول را در سراسر جهان تسهیل می‌کند.

Mastercard: غول کارت‌های اعتباری فناوری بلاکچین اختراع شده‌ای را به نمایش می‌گذارد که پرداخت‌های ارز دیجیتال را در سیستم‌های کارت اعتباری سنتی پردازش می‌کند. این شرکت متوجه شده است که پرداخت‌های مبتنی بر بلاکچین در حال محبوب شدن هستند و می‌خواهند مشتریان ناشناس باشند و در عین حال سرعت زیرساخت پرداخت از قبل ایجاد شده را حفظ کنند. Mastercard همچنین قصد دارد با روش پرداخت ترکیبی، تقلب و ریسک را کاهش دهد.

Veem: از مشتریان با پلتفرمی پشتیبانی می‌کند که انجام پرداخت‌ها را در قالب‌های مختلف از جمله حساب‌های بانکی، کارت‌های اعتباری و ارزهای بلاکچین آسان می‌کند. هر تراکنش به اندازه یک آدرس ایمیل نیاز دارد و همه طرف‌های درگیر را مطلع می‌کند. این شرکت همچنین تمام استانداردهای صدور مجوز را در کشورها و ایالت‌های فعال خود رعایت می‌کند و کارایی را با آرامش خاطر بیشتر ترکیب می‌کند.

MakerDao: میکردائو می‌داند که آسان کردن انتقال پول مستلزم ثبات بیشتر در بازار ارزهای دیجیتال است. این شرکت یک سازمان غیرمتمرکز در بلاکچین اتریوم است که با تشویق به تجارت و استقراض کوین DAI خود به دنبال کاهش نوسانات خود در برابر دلار آمریکا است.

آینده بلاکچین در امور مالی

ما هنوز در مراحل اولیه توسعه بلاکچین و استفاده از آن در صنعت خدمات مالی هستیم. دو مورد از بزرگ‌ترین پیشرفت‌های بلاکچین که باید به آن توجه داشت، بهبود در پردازش تراکنش و قابلیت همکاری است که هر دو آن‌ها را برای موسسات مالی مفیدتر می‌کنند. بلاکچین‌های قبلی از نظر پردازش تراکنش محدود بودند. بیت کوین تنها می‌تواند حدود سه تا پنج تراکنش در ثانیه را پردازش کند و اتریوم در حال حاضر فقط می‌تواند حدود ۱۰ تا ۱۵ تراکنش را انجام دهد. این برای رقابت با پردازنده‌های پرداخت اصلی مثل Visa که می‌تواند حدود ۱۷۰۰ تراکنش در ثانیه را انجام دهد، کافی نیست.

بلاکچین‌های اخیر مقیاس‌پذیری را با تراکنش‌های سریع‌تر در اولویت قرار داده‌اند. قابل توجه‌ترین پروژه ارزهای دیجیتال در این زمینه سولانا (SOL) است که زمان اوج تراکنش ۶۵۰۰۰ در ثانیه را دارد. تغییر دیگری که شاهد آن هستیم، تغییر به سمت قابلیت همکاری است. اکثر بلاکچین‌ها تا این مرحله پروژه‌های مستقلی بوده‌اند. با این وجود، پروژه‌های متعددی با هدف تسهیل ارتباط بین آن زنجیره‌های بلوکی مختلف پدید آمده‌اند.

بلاکچین‌ها به این زودی‌ها به طور کامل جایگزین سیستم‌های مالی موجود نمی‌شوند. در عوض، از شرکت‌های مالی انتظار داشته باشید که از بلاکچین در اجرای آزمایشی استفاده کنند تا قابلیت‌های آن را ببینند و سپس به تدریج آن را به عنوان مکملی در سیستم‌های موجود خود ادغام کنند. پیاده‌سازی فناوری بلاکچین با مشکلاتی همراه است. با وجود چالش‌ها، صدها شرکت مالی شروع به استفاده از آن کرده‌اند و سهام بلاکچین به فرصت‌های سرمایه‌گذاری محبوب تبدیل شده است. کاربرد بلاکچین در امور مالی به همین جا ختم نمی‌شود و این صنعت مزایای بالقوه زیادی دارد.

سوالات متداول کاربرد بلاکچین در امور مالی