انواع بلاکچین، ۰ تا ۱۰۰ نحوه کار بلاکچین های مختلف
بلاکچین یک دفتر کل دیجیتال غیرمتمرکز، توزیع‌شده و عمومی است که برای ثبت تراکنش‌ها در بسیاری از رایانه‌ها استفاده میشود، به طوری که بدون تغییر همه بلوک‌های بعدی و اجماع شبکه، نمی‌توان رکورد گذشته را تغییر داد. در این مقاله ما به انواع بلاکچین های مختلف می‌پردازیم تا شما عزیزان بیشتر با این تکنلوژی محبوب آشنا شوید.
انواع بلاکچین
انواع مختلفی از شبکه‌های بلاکچین وجود دارد که هر کدام ویژگی‌ها و موارد استفاده خاص خود را دارند. در ادامه رایج‌ترین انواع بلاکچین آورده شده است:
- بلاکچین عمومی: این نوع بلاکچین برای هر کسی که بخواهد در شبکه شرکت کند باز است. کاملاً غیرمتمرکز است، به این معنی که هیچ مرجع مرکزی کنترل کننده شبکه وجود ندارد. هر کسی می‌تواند بخواند، بنویسد و در شبکه شرکت کند و آن را شفاف و ایمن کند.
- بلاکچین خصوصی: این نوع بلاکچین به گروه خاصی از شرکت کنندگان محدود میشود و دسترسی توسط یک مرجع مرکزی کنترل میشود. متمرکزتر از یک بلاکچین عمومی است و اغلب توسط سازمان‌ها برای مدیریت فرآیندها و تراکنش‌های داخلی استفاده میشود.
- بلاکچین کنسرسیوم: این نوع بلاکچین ترکیبی از بلاکچین‌های عمومی و خصوصی است. توسط گروهی از سازمان‌ها که برای مدیریت شبکه با یکدیگر همکاری می‌کنند، کنترل میشود. بلاکچین‌های کنسرسیومی اغلب در صنایعی استفاده می‌شوند که چندین سازمان باید داده‌ها را به اشتراک بگذارند و در یک پلتفرم مشترک با یکدیگر همکاری کنند.
- بلاکچین مجاز: این نوع بلاکچین شبیه بلاکچین خصوصی است، اما دسترسی به شرکت کنندگان خاصی بر اساس سطح مجوز آنها اعطا میشود. اغلب در صنایعی که حفظ حریم خصوصی و امنیت داده‌ها حیاتی است، مانند مراقبت‌های بهداشتی و مالی استفاده میشود.
- بلاکچین ترکیبی: این نوع بلاکچین ویژگی‌های بلاکچین عمومی و خصوصی را با هم ترکیب می‌کند. بسته به مورد استفاده، امکان تراکنش‌های عمومی و خصوصی را فراهم می‌کند. بلاکچین‌های ترکیبی اغلب در صنایعی استفاده میشود که حفظ حریم خصوصی و امنیت داده‌ها مهم است، اما شفافیت نیز ضروری است.
حال پس از شناخت انواع بلاکچین، اجازه دهید در ابتدا در رابطه با نحوه کارکرد بلاکچین و دلیل نیاز ما به بلاکچین‌های مختلف صحبت کنیم و سپس موارد بالا را مورد بررسی کامل قرار دهیم.
بلاکچین چگونه کار می‌کند؟
بلاکچین یک دفتر کل مشترک و غیرقابل تغییر است که فرآیند ثبت تراکنش‌ها و ردیابی دارایی‌ها را در یک شبکه تجاری آسان می‌کند. ساختار یک بلاکچین برای تضمین امنیت داده‌ها از طریق مکانیسم اجماع آن طراحی شده است، که دارای شبکه‌ای از گره‌ها است که قبل از افزودن تراکنش‌ها به بلاکچین، در مورد اعتبار تراکنش‌ها توافق دارند. برخی از ویژگی‌های کلیدی بلاکچین را آورده‌ایم:
- بلوک‌ها: یک بلاکچین از زنجیره ای از بلوک‌ها تشکیل شده است و هر بلوک شامل مجموعه ای از داده‌ها است. بلوک‌ها با استفاده از تکنیک‌های رمزنگاری به هم مرتبط می‌شوند و یک زنجیره زمانی از اطلاعات را تشکیل می‌دهند.
- تمرکززدایی: فناوری بلاکچین به چندین روش به امنیت و اعتماد غیرمتمرکز دست می‌یابد. بلوک‌های جدید همیشه به صورت خطی و زمانی ذخیره می‌شوند و همیشه به “انتهای” زنجیره بلوکی اضافه می‌شوند. پس از اضافه شدن یک بلوک به بلاکچین، نمی‌توان آن را تغییر داد یا حذف کرد.
- مکانیسم اجماع: مکانیسم اجماع شبکه‌ای از گره‌ها است که قبل از افزودن تراکنش‌ها به بلاکچین، در مورد اعتبار تراکنش‌ها توافق دارند. این امر امنیت داده‌ها را تضمین می‌کند و از تراکنش های تقلبی جلوگیری می‌کند.
- هش رمزنگاری: هر بلوک حاوی یک هش (اثر انگشت دیجیتال یا شناسه منحصربه‌فرد)، دسته‌های مهر زمانی از تراکنش‌های معتبر اخیر و هش بلوک قبلی است. هش بلوک قبلی بلوک‌ها را به هم پیوند می‌دهد و از تغییر هر بلوکی یا درج بلوک بین دو بلوک موجود جلوگیری می‌کند.
انواع بلاکچین برای ثبت تراکنش‌ها در بسیاری از رایانه‌ها استفاده میشود، به طوری که رکورد را نمی‌توان بدون تغییر همه بلوک‌های بعدی و اجماع شبکه، به‌طور ماسبق تغییر داد. این پایه برای دفاتر غیرقابل تغییر یا سوابق تراکنش‌هایی است که نمی‌توان آنها را تغییر داد، حذف کرد یا از بین برد.
چرا به بلاکچین‌های مختلفی نیاز داریم؟
بلاکچین‌های مختلفی مورد نیاز است؛ چون روشی که مردم از بلاکچین و فناوری‌ها یا شبکه‌های دفتر کل توزیع شده استفاده می‌کنند، از موقعیتی به موقعیت دیگر متفاوت است. کاربردهای مختلفی برای فناوری بلاکچین وجود دارد، از ارزهای دیجیتال تا مدیریت زنجیره تامین، در ادامه دلایلی وجود دارد که چرا بلاکچین‌های مختلف مورد نیاز است:
- موارد استفاده مختلف: فناوری بلاکچین را می‌توان در صنایع مختلف و برای اهداف مختلف مانند انتقال پول، قراردادهای هوشمند، مراقبت‌های بهداشتی، تدارکات و خدمات دولتی استفاده کرد. هر مورد استفاده ممکن است به نوع دیگری از بلاکچین یا اجرای متفاوتی از فناوری بلاکچین نیاز داشته باشد.
- سطوح مختلف امنیت: انواع مختلفی از بلاکچین‌ها مانند بلاکچین‌های عمومی، خصوصی، کنسرسیومی و ترکیبی وجود دارد که هر کدام سطح امنیتی و کنترل دسترسی خاص خود را دارند. بسته به مورد استفاده، سطح خاصی از امنیت ممکن است مورد نیاز باشد و نوع خاصی از بلاکچین ممکن است مناسب‌تر باشد.
- مقیاس پذیری: برخی از بلاکچین‌ها بسته به تعداد تراکنش‌ها و اندازه شبکه ممکن است مقیاس پذیرتر از سایرین باشند. به عنوان مثال، یک بلاکچین عمومی مانند بیت کوین ممکن است، برای تراکنش‌های با حجم بالا مناسب نباشد، در حالی که یک بلاکچین خصوصی ممکن است مقیاس پذیرتر باشد.
- انطباق با مقررات: بسته به صنعت و حوزه قضایی، ممکن است مقررات و الزامات انطباق خاصی وجود داشته باشد که باید رعایت شوند. بسته به سطح شفافیت، حریم خصوصی و کنترل مورد نیاز، نوع خاصی از بلاکچین ممکن است برای انطباق با مقررات مناسب‌تر باشد.
در واقع به بلاکچین‌های مختلفی نیاز داریم؛ چون فناوری بلاکچین را می‌توان در صنایع مختلف و برای اهداف مختلف مورد استفاده قرار داد که هرکدام دارای الزامات خاص خود برای امنیت، مقیاس‌پذیری و انطباق با مقررات هستند. حال پس از درک کامل این موضوع اجازه دهید تا انواع بلاکچین را طبق داده‌های سایت ویکیپدیا با هم بررسی کنیم.
بلاکچین عمومی یا Public Blockchain
بلاکچین عمومی نوعی از شبکه بلاکچین است که برای هر کسی که بخواهد در شبکه شرکت کند، باز است. کاملا غیرمتمرکز است، به این معنی که هیچ مرجع مرکزی کنترل کننده شبکه وجود ندارد. هر کسی می‌تواند به شبکه بپیوندد و در بلاکچین بخواند، بنویسد یا شرکت کند. بلاکچین‌های عمومی بدون مجوز هستند، به این معنی که هیچ محدودیتی در مورد مشارکت وجود ندارد. داده‌های یک بلاکچین عمومی امن هستند، زیرا امکان تغییر یا تغییر داده‌ها پس از تایید اعتبار در بلاکچین وجود ندارد. بلاکچین عمومی هیچ قانونی ندارد که گره‌ها باید از آن پیروی کنند، به این معنی که هیچ محدودیتی برای استفاده از این پلتفرم برای بهبود آنها وجود ندارد.
بلاکچین‌های عمومی به تمام گره‌های بلاکچین این امکان را می‌دهند که از حقوق برابر برای دسترسی به بلاکچین، ایجاد بلوک‌های جدید داده و اعتبارسنجی بلوک‌های داده برخوردار باشند. بلاکچین عمومی نوع جدیدی از مدل حکومتی را ارائه می‌دهد که دموکراتیک، شفاف و غیرمتمرکز است و به کاربران اجازه می‌دهد قدرت بیشتری در فرآیند تصمیم گیری داشته باشند. بلاکچین‌های عمومی اغلب برای تبادل و استخراج ارزهای دیجیتال با ایجاد بلوک‌هایی برای تراکنش‌های درخواست شده در شبکه با حل معادلات رمزنگاری استفاده می‌شوند.
انواع بلاکچین عمومی
بلاکچین‌های عمومی شبکه‌های باز هستند که به هر کسی اجازه می‌دهند در شبکه شرکت کنند و برای برنامه‌های مختلفی فراتر از ارزهای دیجیتال استفاده می‌شوند. برخی از نمونه‌های دیگر از بلاکچین‌های عمومی عبارتند از: ریپل، لایت کوین، هایپرلجر و…
ریپل: ریپل یک شبکه تبادل ارز مجازی بین کسب و کار است که از یک بلاکچین عمومی استفاده می‌کند. این برنامه برای تسهیل پرداخت‌های فرامرزی طراحی شده است و توسط بانک‌ها و موسسات مالی استفاده میشود.
لایت کوین: لایت کوین یک ارز دیجیتال است که شبیه بیت کوین است اما زمان تراکنش سریع‌تر و کارمزد کمتری دارد. از یک بلاکچین عمومی استفاده می‌کند و اغلب برای تراکنش‌های کوچک‌تر استفاده میشود.
بلاکچین خصوصی یا Private Blockchain
بلاکچین خصوصی، نوعی از شبکه بلاکچین است که به گروه خاصی از شرکت کنندگان محدود میشود و دسترسی توسط یک مقام مرکزی کنترل میشود. بر خلاف بلاکچین‌های عمومی، بلاکچین‌های خصوصی مجاز هستند، به این معنی که دسترسی به شبکه به شرکت کنندگان خاصی بر اساس سطح مجوز آنها اعطا میشود. بلاکچین‌های خصوصی متمرکزتر از بلاکچین‌های عمومی هستند و اغلب توسط سازمان‌ها برای مدیریت فرآیندها و تراکنش‌های داخلی استفاده می‌شوند. در ادامه ویژگی‌های کلیدی بلاکچین‌های خصوصی آمده است:
- دسترسی محدود: بلاکچین‌های خصوصی به گروه خاصی از شرکت کنندگان محدود می‌شوند و دسترسی توسط یک مقام مرکزی کنترل میشود. این اجازه می‌دهد تا کنترل بیشتری بر روی شبکه و داده‌های ذخیره شده در آن داشته باشید.
- مشارکت مجاز: دسترسی به یک بلاکچین خصوصی به شرکت کنندگان خاصی بر اساس سطح مجوز آنها اعطا میشود. این اجازه می‌دهد تا کنترل بیشتری روی اینکه چه کسی می‌تواند در شبکه شرکت کند و چه کاری می‌تواند انجام دهد.
- کنترل متمرکز: بلاکچین‌های خصوصی از بلاکچین‌های عمومی متمرکزتر هستند، به این معنی که یک مرجع مرکزی وجود دارد که شبکه را کنترل می‌کند. این اجازه می‌دهد تا کنترل بیشتری بر روی شبکه و داده‌های ذخیره شده در آن داشته باشید.
- مقیاس پذیری بالاتر: بلاکچین‌های خصوصی اغلب مقیاس پذیرتر از بلاکچین‌های عمومی هستند، زیرا برای رسیدگی به تعداد کمتری از تراکنش‌ها و شرکت کنندگان طراحی شده‌اند.
- انطباق با مقررات: بلاکچین‌های خصوصی اغلب در صنایعی که حفظ حریم خصوصی و امنیت داده‌ها حیاتی است، مانند مراقبت‌های بهداشتی و مالی استفاده میشود. آنها امکان کنترل بیشتر بر روی داده‌های ذخیره شده در شبکه را فراهم می‌کنند که می‌تواند به رعایت مقررات کمک کند.
به طور خلاصه، بلاکچین‌های خصوصی نوعی از شبکه بلاکچین هستند که به گروه خاصی از شرکت کنندگان محدود میشود و دسترسی توسط یک مرجع مرکزی کنترل میشود. آنها اغلب توسط سازمان‌ها برای مدیریت فرآیندها و تراکنش‌های داخلی استفاده می‌شوند و کنترل بیشتری بر شبکه و داده‌هایی که در آن ذخیره میشود را ارائه می‌دهند.
انواع بلاکچین خصوصی
بسیاری از شرکت‌ها از بلاکچین‌های خصوصی برای اهداف مختلفی مانند: تسهیل پرداخت‌های فرامرزی، ردیابی زنجیره تامین محصولات، اعتبارسنجی داده‌های معاملاتی و… استفاده می‌کنند. بلاکچین‌های خصوصی اغلب برای برنامه‌های سازمانی استفاده می‌شوند و بسیار مقیاس پذیر هستند. نمونه‌هایی از شرکت‌هایی که از بلاکچین‌های خصوصی استفاده می‌کنند عبارتند از: ریپل، جی پی مورگان، والمارت و…
جی پی مورگان: جی پی مورگان از بلاکچین خصوصی خود برای ساده سازی و تأیید تراکنش‌ها استفاده می‌کند. بانک کنترل می‌کند که کدام تراکنش‌ها به زنجیره اضافه می‌شوند و این یک سیستم امن است که مبتنی بر اعتماد تصمیم‌گیرنده است.
والمارت: والمارت از یک بلاکچین خصوصی برای ردیابی زنجیره تامین محصولات غذایی خود استفاده می‌کند. زنجیره بلوکی والمارت را قادر می‌سازد تا داده‌های مربوط به کالاهای ارسالی را حفظ کند، بنابراین کارایی توزیع را بهبود می‌بخشد.
بلاکچین کنسرسیوم یا Blockchain Consortium
بلاکچین کنسرسیوم نوعی شبکه بلاکچین است که توسط چندین سازمان مدیریت میشود. این یک شکل ترکیبی از بلاکچین‌های عمومی و خصوصی است که جنبه‌های هر دو را در بر می‌گیرد. بلاکچین‌های کنسرسیومی، بلاکچین‌های مجازی هستند که توسط گروهی از سازمان‌ها اداره می‌شوند. قابل توجه‌ترین تفاوت بین بلاکچین‌های عمومی، خصوصی و کنسرسیومی را می‌توان در سطح اتفاق نظر یافت. به جای یک سیستم باز که در آن هر کسی می‌تواند بلوک‌ها را تأیید کند یا یک سیستم بسته که در آن تنها یک طرف تولیدکنندگان بلوک را انتخاب می‌کنند، یک زنجیره کنسرسیوم از تعداد کمی از طرف‌های به همان اندازه قدرتمند به عنوان تاییدکننده استفاده می‌کند.
در ادامه ویژگی‌های کلیدی بلاکچین‌های کنسرسیوم را آورده‌ایم:
- سازمان‌های متعدد: بلاکچین‌های کنسرسیوم توسط چندین سازمان مدیریت می‌شوند که برای حفظ و اداره شبکه با هم کار می‌کنند. این سازمان‌ها معمولاً یک هدف یا مجموعه‌ای از اهداف مشترک مرتبط با استفاده از فناوری بلاکچین دارند.
- مشارکت مجاز: دسترسی به بلاکچین کنسرسیوم به شرکت کنندگان خاصی بر اساس سطح مجوز آنها اعطا میشود. این اجازه می‌دهد تا کنترل بیشتری روی اینکه چه کسی می‌تواند در شبکه شرکت کند و چه کاری می‌تواند انجام دهد.
- قدرت برابر: بر خلاف بلاکچین‌های خصوصی که عمدتاً یا کاملاً متمرکز هستند، بلاکچین‌های کنسرسیوم به هر شرکت کننده یا گره قدرت برابری می‌دهند. این امر هر یک از اعضا را که معمولاً یک شرکت یا سازمان خصوصی است در موقعیتی برابر قرار می‌دهد.
- امنیت بیشتر: بلاکچین‌های کنسرسیومی از بلاکچین‌های عمومی ایمن‌تر هستند؛ زیرا توسط چندین سازمان مجاز و مدیریت می‌شوند. این کار دستکاری شبکه را برای بازیگران بد دشوارتر می‌کند.
- همکاری کارآمد: بلاکچین‌های کنسرسیومی اغلب در صنایعی استفاده میشود که سازمان‌های متعددی نیاز به اشتراک گذاری داده‌ها و همکاری در یک پلتفرم مشترک دارند. آنها امکان همکاری کارآمدتر و به اشتراک گذاری داده‌ها را فراهم می‌کنند، در حالی که همچنان سطح بالایی از امنیت را حفظ می‌کنند.
بلاکچین‌های کنسرسیوم نوعی شبکه بلاکچین هستند که توسط چندین سازمان مدیریت می‌شوند. آنها شکل ترکیبی از بلاکچین‌های عمومی و خصوصی هستند که جنبه‌های هر دو را در بر می‌گیرند و امنیت بیشتر، همکاری کارآمد و قدرت برابر را به هر یک از شرکت کنندگان ارائه می‌دهند.
انواع بلاکچین کنسرسیوم
کنسرسیوم‌های بلاکچین در سال‌های اخیر به طور فزاینده‌ای محبوب شده‌اند و بسیاری از شرکت‌ها از آنها برای توسعه راه حل‌های بلاکچین برای صنایع مختلف استفاده می‌کنند. بسیاری از شرکت‌ها از کنسرسیوم‌های بلاکچین برای توسعه راه حل‌های بلاکچین برای صنایع مختلف از جمله مالی، مدیریت زنجیره تامین، مراقبت‌های بهداشتی، بیمه و انرژی استفاده می‌کنند. در ادامه چند نمونه از کنسرسیوم‌های موفق بلاکچین آورده شده است:
هایپرلجر: Hyperledger یک کنسرسیوم بلاکچین است که با بیش از ۲۵۰ سازمان برای توسعه راه حل‌های بلاکچین برای صنایع مختلف از جمله مالی، مدیریت زنجیره تامین و مراقبت‌های بهداشتی کار می‌کند.
آر۳: R3 یک کنسرسیوم بلاکچین است که با بیش از ۲۰۰ موسسه مالی برای توسعه راه حل‌های بلاکچین برای صنعت مالی کار می‌کند.
بی تیری آی: B3i یک کنسرسیوم بلاکچین است که با شرکت‌های بیمه برای توسعه راه حل‌های بلاکچین برای صنعت بیمه کار می‌کند.
کوردا: Corda یک پلتفرم بلاکچین است که برای استفاده سازمانی طراحی شده است و توسط کنسرسیومی از شرکت‌ها برای توسعه راه حل‌های بلاکچین استفاده میشود.
بلاکچین هیبریدی یا Hybrid Blockchain
بلاکچین ترکیبی نوعی از شبکه بلاکچین است که ویژگی‌های بلاکچین‌های عمومی و خصوصی را برای ایجاد یک رویکرد متعادل‌تر ترکیب می‌کند. یک بلاکچین ترکیبی ویژگی‌های بلاکچین‌های عمومی و خصوصی را با هم ترکیب می‌کند. این ترکیبی از هر دو بلاکچین است و جنبه‌های عمومی و خصوصی بلاکچین ترکیبی با هم کار می‌کنند.
در ادامه برخی از ویژگی‌های کلیدی بلاکچین‌های ترکیبی آورده شده است:
- مشارکت مجاز: دسترسی به یک بلاکچین ترکیبی به شرکت کنندگان خاصی بر اساس سطح مجوز آنها اعطا میشود. این اجازه می‌دهد تا کنترل بیشتری روی اینکه چه کسی می‌تواند در شبکه شرکت کند و چه کاری می‌تواند انجام دهد.
- دسترسی قابل سفارشی سازی: بلاکچین‌های هیبریدی در مورد دفتر کل غیرمتمرکز انعطاف پذیری دارند و اعضای بلاکچین ترکیبی می‌توانند انتخاب کنند که کدام تراکنش‌ها عمومی شود و چه کسی مجاز به دسترسی به بلاکچین باشد.
- امنیت بیشتر: بلاکچین‌های ترکیبی از بلاکچین‌های عمومی ایمن‌تر هستند؛ زیرا توسط گروهی از نهادها مجوز و مدیریت می‌شوند. این کار دستکاری شبکه را برای بازیگران بد دشوارتر می‌کند.
- همکاری کارآمد: بلاکچین‌های ترکیبی اغلب در صنایعی استفاده میشود که سازمان‌های متعددی نیاز به اشتراک گذاری داده‌ها و همکاری در یک پلتفرم مشترک دارند. آنها امکان همکاری کارآمدتر و به اشتراک گذاری داده‌ها را فراهم می‌کنند، در حالی که همچنان سطح بالایی از امنیت را حفظ می‌کنند.
- انعطاف‌پذیر و متقابل: هدف فناوری بلاکچین ترکیبی، انعطاف‌پذیری و قابلیت تعامل بیشتر این فناوری است. هدف آن ایجاد یک محیط باز است که امکان همکاری و نوآوری بیشتر را فراهم می‌کند.
انواع بلاکچین هیبریدی
بلاکچین‌های ترکیبی، ترکیبی از بلاکچین‌های عمومی و خصوصی هستند و مزایای هر دو نوع بلاکچین را ارائه می‌دهند. بلاکچین‌های ترکیبی برای کاربردهای مختلفی از جمله مدیریت زنجیره تامین، تایید هویت، تامین مالی تجارت و موارد دیگر استفاده میشود. در ادامه چند نمونه از بلاکچین‌های ترکیبی آورده شده است:
آی‌بی‌ام فودتراست: IBM Food Trust یک بلاکچین ترکیبی است که برای بهبود کارایی در کل زنجیره تامین مواد غذایی ایجاد شده است. این شرکت دارای کشاورزان، توزیع کنندگان و عمده فروشان در شبکه بلاکچین هیبریدی خود است.
دراگوین چین: Dragonchain یک بلاکچین ترکیبی است که از فناوری ثبت اختراع Interchain خود برای اتصال با پروتکل‌های مختلف بلاکچین استفاده می‌کند. برای کاربردهای مختلف از جمله مدیریت زنجیره تامین و تایید هویت استفاده میشود.
شبکه ال‌تی‌او: شبکه LTO یک بلاکچین ترکیبی است که بر روی هویت‌های غیرمتمرکز (DID) و اعتبارنامه‌های قابل تایید (VC) تمرکز می‌کند. برای کاربردهای مختلف از جمله مدیریت زنجیره تامین و تایید هویت استفاده میشود.
بلاکچین مجاز یا Permissioned Blockchain
بلاکچین مجاز نوعی از شبکه بلاکچین است که محدود به گروه خاصی از کاربران است که توسط مقام مرکزی، مجوز پیوستن، تراکنش و تایید تراکنش‌ها را دریافت کرده‌اند. بر خلاف بلاکچین‌های عمومی که برای همه باز است و بلاکچین‌های خصوصی که توسط یک مرجع کنترل می‌شوند، بلاکچین‌های مجاز توسط گروهی از نهادها مانند کنسرسیومی از شرکت‌ها، یک بنیاد غیرانتفاعی یا گروهی مستقل اداره می‌شوند. در این‌جا برخی از ویژگی‌های کلیدی بلاکچین‌های مجاز آورده شده است:
- دسترسی محدود: بلاکچین‌های مجاز به گروه خاصی از کاربران محدود می‌شوند که توسط مقام مرکزی مجوز پیوستن، تراکنش و اعتبارسنجی تراکنش‌ها را دریافت کرده‌اند. این اجازه می‌دهد تا کنترل بیشتری بر روی شبکه و داده‌های ذخیره شده در آن داشته باشید.
- مشارکت مجاز: دسترسی به یک بلاکچین مجاز بر اساس سطح مجوز به شرکت‌کنندگان خاص اعطا میشود. این اجازه می‌دهد تا کنترل بیشتری روی اینکه چه کسی می‌تواند در شبکه شرکت کند و چه کاری می‌تواند انجام دهد.
- کنترل متمرکز: بلاکچین‌های مجاز، متمرکزتر از بلاکچین‌های عمومی هستند، به این معنی که یک مرجع مرکزی وجود دارد که شبکه را کنترل می‌کند. این اجازه می‌دهد تا کنترل بیشتری بر روی شبکه و داده‌های ذخیره شده در آن داشته باشید.
- امنیت بیشتر: بلاکچین‌های مجاز از بلاکچین‌های عمومی ایمن‌تر هستند؛ زیرا توسط گروهی از نهادها مجوز و مدیریت می‌شوند. این کار دستکاری شبکه را برای بازیگران بد دشوارتر می‌کند.
- دسترسی قابل سفارشی سازی: بلاکچین‌های مجاز می‌توانند بر اساس دسترسی عمومی اما با گزینه‌های دسترسی خصوصی قابل تنظیم باشند. برخی از کاربران می‌توانند داده‌های عمومی و خصوصی را مشاهده کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است فقط به مشاهده داده‌های عمومی محدود شوند.
انواع بلاکچین مجاز
بلاکچین‌های مجاز برای برنامه‌های مختلف از جمله مدیریت زنجیره تامین، تایید هویت، تامین مالی تجارت و موارد دیگر استفاده می‌شوند.
هایپرلجر فابریک: Hyperledger Fabric یک بلاکچین مجاز است که برای استفاده سازمانی طراحی شده است. برای کاربردهای مختلفی از جمله مدیریت زنجیره تامین، تایید هویت و مدیریت قرارداد استفاده میشود.
ژین‌فین: XinFin یک بلاکچین مجاز است که با EVM سازگار است و برای برنامه‌های مختلف از جمله امور مالی تجارت، مدیریت زنجیره تامین و تأیید هویت استفاده میشود.
زنجیره جانبی یا Sidechain
زنجیره جانبی یک بلاکچین ثانویه است که در کنار بلاکچین اصلی که اغلب به آن «زنجیره اصلی» یا «زنجیره مادر» می‌گویند، فعالیت می‌کند. این زنجیره برای رسیدگی به محدودیت‌ها یا مسائل مقیاس‌پذیری بلاکچین اصلی طراحی شده است، در حالی که هنوز از امنیت و ویژگی‌های غیرمتمرکز آن بهره میبرد.
هدف از زنجیره جانبی این است که امکان انتقال دارایی‌ها یا داده‌ها بین زنجیره اصلی و زنجیره جانبی را به شیوه‌ای کارآمدتر و مقیاس پذیرتر فراهم کند. زنجیره‌های جانبی می‌توانند ویژگی‌ها، قوانین و مکانیسم‌های اجماع منحصربه‌فرد خود را داشته باشند که با زنجیره اصلی متفاوت است و به آنها اجازه می‌دهد تا موارد استفاده یا برنامه‌های خاص را برآورده کنند.
زنجیره های جانبی معمولاً از طریق مکانیسم two-way peg به زنجیره اصلی متصل می‌شوند که به کاربران اجازه می‌دهد تا دارایی‌ها را بین دو زنجیره جابجا کنند. این تضمین می‌کند که دارایی‌های منتقل شده به زنجیره جانبی در حالی که در زنجیره جانبی مورد استفاده قرار می‌گیرند یا معامله می‌شوند، روی زنجیره اصلی قفل می‌شوند و هنگامی که کاربران می‌خواهند دارایی‌های خود را به زنجیره اصلی برگردانند، می‌توانند این کار را با “باز کردن قفل” دارایی‌ها در زنجیره جانبی و اعتبار بخشیدن به تراکنش در زنجیره اصلی انجام دهند.
یکی از نمونه‌های قابل توجه پیاده سازی زنجیره جانبی، شبکه لایتنینگ بیت کوین است. لایتنینگ یک راه‌حل مقیاس‌پذیری لایه ۲ است که با ایجاد کانال‌های پرداخت در یک شبکه جداگانه (زنجیره جانبی) و تسویه نتیجه نهایی در زنجیره اصلی بیت‌کوین، ریزتراکنش‌های سریع‌تر و ارزان‌تری را امکان‌پذیر می‌کند.
مقایسه بلاکچین عمومی و خصوصی
انواع بلاکچین های عمومی برای هرکسی باز، کاملا غیرمتمرکز و ایمن‌تر است، در حالی که انواع بلاکچین های خصوصی محدود به گروه خاصی از کاربران، متمرکزتر و کارآمدتر هستند. انواع بلاکچین های عمومی کندتر هستند اما شفافیت کامل را ارائه می‌دهند، در حالی که انواع بلاکچین های خصوصی سریع‌تر هستند؛ اما شفافیت کنترل شده را ارائه می‌دهند. انتخاب بلاکچین به نیازهای خاص سازمان یا صنعت بستگی دارد.
| انواع بلاکچین عمومی | انواع بلاکچین خصوصی |
| دسترسی برای همه آزاد است. | محدود به گروه خاصی از کاربران که توسط مقام مرکزی مجوز پیوستن، تراکنش، و اعتبارسنجی تراکنش‌ها را دریافت کرده‌اند. |
| هیچ مرجع مرکزی بلاکچین را کنترل نمی‌کند. | قدرت مرکزی، بلاکچین را کنترل می‌کند. |
| کاربران می‌توانند ناشناس بمانند. | کاربران ناشناس نیستند. |
| معاملات کاملا شفاف است. | شفافیت کنترل شده بر اساس اهداف سازمان‌های مشارکت کننده |
| مدل‌های توسعه متن باز | توسعه توسط نهادهای خصوصی |
| عدم تمرکز کامل | متمرکزتر و کارآمدتر |
| بدون محدودیت در مشارکت | اقدامات امنیتی موثر می‌تواند توسط مدیران انجام شود. |
| نسبتا کند | اعتبار سنجی، بلوک‌ها یا فعالیت‌ها را تایید می‌کند. |
| امنیت بالاتر | امنیت کمتر |
کلام آخر انواع بلاکچین
بلاکچین یک فناوری انقلابی با پتانسیل‌های آینده است. با وجود اینکه انواع بلاکچین مختلفی وجود دارد، اما همه آنها یک چیز مشترک دارند: همه آنها از رمزنگاری برای ایجاد یک پایگاه داده در دسترس و امن استفاده می‌کنند که افراد زیادی می‌توانند بدون نیاز به دانش قبلی یا اعتماد متقابل از آن استفاده کنند.
مناظر بخش‌های مختلف به دلیل فناوری بلاکچین تغییرات قابل توجهی داشته است. این فناوری این‌جا است که بماند. از آن‌جایی که پلتفرم‌های مختلف بلاکچین در حال حاضر از ایجاد اپلیکیشن‌های مبتنی بر بلاکچین پشتیبانی می‌کنند، پیش‌بینی میشود که این فناوری به طور قابل توجهی به طور گسترده‌تری مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین، کارآفرینان علاقه شدیدی به این حوزه دارند و به دنبال شرکت توسعه بلاکچین هستند.
